CarΗellas: Ari Vatanen: Ο δρόμος προς τα σύννεφα (pics+vids)

Δευτέρα 27 Απριλίου 2020

Ari Vatanen: Ο δρόμος προς τα σύννεφα (pics+vids)

Πήρε το παγκόσμιο πρωτάθλημα με μια μη εργοστασιακή ομάδα με αντιπάλους τις Renault, Audi και Lancia, ανέβηκε σε χρόνο ρεκόρ στο Pikes Peak, κέρδισε τέσσερις φορές το Dakar, πάλεψε με την κατάθλιψη και συνέχισε στο WRC μέχρι τα 51 του. Ο Ari Vatanen ήταν το πνεύμα των Garagistas στους αγώνες ράλι.
Ο Ari Vatanen δεν είναι ο τυπικός παγκόσμιος πρωταθλητής της εποχής Group B. Δεν οδήγησε ποτέ κάποιο Quattro, κάποια 037, μια Delta ή ένα Ford S2000. Πήρε το μοναδικό του παγκόσμιο τίτλο μάλιστα ένα χρόνο
πριν τα θηρία της εποχής εμφανιστούν στις ειδικές διαδρομές, όταν ακόμα η κατηγορία Group 4 λογιζόταν ως κορυφαία. Μια κατηγορία που αποτελείτο μεταξύ άλλων από την Lancia Stratos, το Fiat 131 Abarth και τα πρώτα Quattro.
Ο Vatanen επίσης δεν εξαφανίστηκε από τους αγώνες στα τέλη των ‘80s όταν τα αυτοκίνητα στα οποία είχε συνηθίσει να μεγαλουργεί αποσύρθηκαν ως «too fast to race». Αντίθετα συμμετείχε σε άλλους 28 αγώνες μέσα στην επόμενη δεκαετία με αντιπάλους κατά πολύ νεότερους, πιο εξελιγμένους και με το επερχόμενο ταλέντο να «υπερχειλίζει» την παγκόσμια σκηνή.
Ο Vatanen ήταν μια μοντέρνα -για την εποχή του-μεταφορά των Garagistas των ‘60s από τις πίστες των αγώνων Grand Prix στις σκονισμένες ειδικές διαδρομές των ράλι. Μια προσωπικότητα σφαλερή που έμελλε να παλέψει με τους δαίμονές της πριν νικήσει ξανά και ξανά.
Ξεκίνησε την καριέρα του το 1970 και αγωνίστηκε για πρώτη φορά στο παγκόσμιο πρωτάθλημα το 1974, στο Ράλι της πατρίδας του, αυτό των Χιλίων Λιμνών. Την επόμενη χρονιά βγήκε για πρώτη φορά από τα Φινλανδικά σύνορα και αγωνίστηκε με ένα Datsun 120Y στην Τζαμάικα, προτού κερδίσει την πρώτη του εργοστασιακή ευκαιρία στο τέλος της σεζόν στο Βρετανικό Rally RAC για λογαριασμό της Ford. Εκεί, εγκατέλειψε τη δεύτερη μέρα του αγώνα αλλά είχε προλάβει να τραβήξει τα βλέμματα του team manager Stuart Turner, ο οποίος του προσέφερε επαγγελματικό συμβόλαιο για το 1976, βάζοντας στο πλάι του τον επίσης θρυλικό συνοδηγό, David Richards.
Στις τρεις σεζόν του με το μπλε οβάλ, πριν οι Αμερικάνοι «τραβήξουν την πρίζα» και το εργοστάσιο αποσύρει την συμμετοχή του στο τέλος του 1978, ο Vatanen συμμετείχε σε 14 αγώνες, με πολλές εγκαταλείψεις αλλά και highlight το πρώτο του βάθρο, με την δεύτερη θέση στο Ράλι Νέας Ζηλανδίας του 1977, πίσω από τον Ιταλό Fulvio Bacchelli.
Το 1979 πήρε την απόφαση να παραμείνει πίσω από το τιμόνι ενός Ford Escort RS 1800, ένα αυτοκίνητο που έμελλε να παραμείνει για πάντα συνυφασμένο με τον Vatanen. Όχι βέβαια πια με την υποστήριξη του εργοστασίου αλλά σε μια ημι-εργοστασιακή προσπάθεια υπό την αιγίδα της καπνοβιομηχανίας Rothmans.
Ο Vatanen πήρε τρία βάθρα το ’79, το δεύτερο εκ των οποίων στην πατρίδα του και την πρώτη του νίκη στο δικό μας Ράλι Ακρόπολις το 1980. Ακολούθησαν δύο ακόμα δεύτερες θέσεις στο Ράλι Φινλανδίας και στο Ράλι Ιταλίας, που έφεραν τον Φινλανδό στην τέταρτη θέση του πρωταθλήματος εκείνης της χρονιάς, πίσω μόνο από τα μεγαθήρια Röhrl, Mikkola και Waldegård.
Το 1981 όμως έμελλε να είναι η χρονιά που ο Ari θα έγραφε ιστορία και μαζί το όνομά του με χρυσά γράμματα στα βιβλία των ρεκόρ των αγώνων ράλι. Ύστερα από την εγκατάλειψή του στον πρώτο αγώνα της χρονιάς στο Μόντε Κάρλο, ο Vatanen πήρε την δεύτερη θέση στην Σουηδία πίσω από το Quattro του Mikkola. Ακολούθησε άλλη μία εγκατάλειψη στην Πορτογαλία και δύο απουσίες, από Κένυα και Κορσική, οπότε και στα μισά της σεζόν η χρονιά φαινόταν χαμένη για τον Vatanen, που είχε στο «σακούλι» του μονάχα 15 βαθμούς και βρισκόταν στην 11η θέση της κατάταξης, μαζί με τον Waldegård.
Το ‘comeback’ όμως που κατάφερε στους επόμενους επτά αγώνες ήταν βγαλμένο από τα πιο παραμυθικά σενάρια του Hollywood. Αρχικά, κέρδισε τρεις από τους επόμενους τέσσερις, σε Ελλάδα, Βραζιλία και Φινλανδία, ενώ με τους τερματισμούς του στους βαθμούς σε Ιταλία και Ακτή Ελεφαντοστού ήταν πια για τα καλά στο κυνήγι του τίτλου, με 81 βαθμούς έναντι 89 του Guy Fréquelin της Talbot.
Η δεύτερη θέση του Vatanen στον τελευταίο αγώνα της σεζόν, στην Ουαλία, σε συνδυασμό με την εγκατάλειψη του Fréquelin, χάρισε τον παγκόσμιο τίτλο στον Vatanen, καθιστώντας τον, τον μοναδικό, μέχρι τον Sebastien Ogier το 2017, που κατάφερε να κερδίσει το πρωτάθλημα μην έχοντας την υποστήριξη εργοστασιακής ομάδας.
Ο Vatanen έμεινε και τον επόμενο χρόνο στην Rothmans, χωρίς όμως να συμμετάσχει full time για να υπερασπιστεί τον τίτλο του, καταφέρνοντας όμως μία δεύτερη θέση στην Σουηδία απέναντι στα Group B αυτοκίνητα.
Στο τέλος της σεζόν, ο Vatanen χάλασε την συνεργασία του με τον συνοδηγό του, David Richards και μεταπήδησε στην Opel, μαζί με την Rothmans, για να κυνηγήσει τον τίτλο του 1983. Τόσο το Opel Ascona όμως όσο και το Opel Manta δεν ήταν ικανά να σταθούν επάξια απέναντι στον ανταγωνισμό και ο Vatanen πήρε μονάχα μία νίκη στο Ράλι Σαφάρι.
Έτσι, το 1984 μεταπήδησε εκ νέου, αυτήν την φορά στην Peugeot, υπό τις οδηγίες του Jean Todt, μετέπειτα αντιπάλου του για την προεδρία της FIA το 2009. Με το 205 Turbo, ο Vatanen πήρε τρεις νίκες στην πρώτη του σεζόν και δύο στην δεύτερη, τερματίζοντας αμφότερες τις χρονιές τέταρτος στο πρωτάθλημα των οδηγών, βοηθώντας όμως την ομάδα να πάρει τον τίτλο των Κατασκευαστών το 1985.
Η καριέρα του Vatanen όμως στιγματίστηκε στα μισά εκείνης της σεζόν, όταν στο Ράλι Αργεντινής και κυνηγώντας τον ομόσταυλό του και τελικό πρωταθλητή της χρονιάς, Timo Salonen, ο Vatanen είχε μια σφοδρή σύγκρουση που του απέφερε βαρείς σκελετικούς τραυματισμούς και μια εσωτερική αιμορραγία που παραλίγο να του στερήσει την ζωή.
Μετά από αυτό το ατύχημα και για 18 μήνες, ο Vatanen ανάρρωνε από τα τραύματά του, πάλευε όμως και με κατάθλιψη, η οποία δεν τον ήθελε να επιστρέψει στους επαγγελματικούς αγώνες ράλι.
Τελικά, ο Φινλανδός θρύλος κέρδισε την εσώτερη μάχη του και επέστρεψε στις ειδικές διαδρομές το 1987. Στο WRC έκανε μονάχα μία εμφάνιση, στο Σαφάρι όπου τερμάτισε δέκατος οδηγώντας ένα Subaru RX, πήρε όμως την νίκη στο Rally Dakar εκείνης της χρονιάς, για λογαριασμό της Peugeot ενώ έσπασε και το ρεκόρ του Pikes Peak με ένα ειδικά προετοιμασμένο Peugeot 405 Τ16.
Στο Dakar, ο Vatanen έμελλε να γράψει την δική του ιστορία, νικώντας ακόμα τρεις φορές για την Peugeot το 1989, το 1990 και το 1991. Αξιοσημείωτη όμως είναι η ιστορία του Φινλανδού και από το 1988, όταν το αυτοκίνητό του εκλάπη ενώ οδηγούσε την κούρσα και αναγκάστηκε να αποκλειστεί. Στο Dakar, ο Vatanen συμμετείχε άλλες οκτώ φορές, χωρίς επιτυχία, σκοράροντας μια πέμπτη και μια τέταρτη θέση με την Citroen το 1992 και το 1996.
Όσο για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλι, ο Φινλανδός διάλεξε έναν διαφορετικό δρόμο από αυτόν που ακολούθησαν οι σύγχρονοί του παγκόσμιοι πρωταθλητές, που αποσύρθηκαν την ίδια εποχή ή λίγο μετά την κατάρρευση της «αυτοκρατορίας των αυτοκινήτων Group B».
Υπογράφοντας με την Mitsubishi στα τέλη του 1988, ο Vatanen έμεινε με την Ιαπωνική μάρκα για δύο σεζόν, παίρνοντας την δεύτερη θέση στον εντός έδρας αγώνα του, το 1990. Ακολούθως, μεταπήδησε στην Subaru, όπου αγωνίστηκε για άλλα δύο χρόνια πριν χάσει την θέση του από τον νεαρό Carlos Sainz για το 1994. Μάλιστα, ο Vatanen πήρε το πρώτο βάθρο του υπερεπιτυχημένου Impreza στο ντεμπούτο του μοντέλου στην Φινλανδία το 1993, πριν σκοράρει άλλο ένα βάθρο στον back to back αγώνα της Αυστραλίας.
Μετά την απομάκρυνσή του από την Subaru και όντας πια αισίως 42 ετών, ο Vatanen ένιωσε ακόμα την ανάγκη για ταχύτητα να σιγοκαίει μέσα του και βρήκε καταφύγιο στο τιμόνι ενός Ford Escort για τις τέσσερις τελευταίες σεζόν της καριέρας του. Στα αξιοσημείωτα αυτής της πορείας ήταν η τρίτη θέση του στο Ράλι Αργεντινής του 1994, οκτώ χρόνια μετά το τρομακτικό του ατύχημα και ενώ ο Φινλανδός δεν είχε ξανασυμμετάσχει έκτοτε στον συγκεκριμένο αγώνα. Το τελευταίο βάθρο της καριέρας του το πήρε στο αγαπημένο του Ράλι Σαφάρι, το 1998, πίσω από τους Richard Burns και Juha Kankkunen.
Ο Vatanen έκανε δύο τελευταίες εμφανίσεις στην διεθνή σκηνή, στο Rally RAC του 1998, που ήταν ο 100ος του αγώνας στο WRC, στο bucket ενός Subaru Impreza καθώς και στο Ράλι των Χιλίων Λιμνών το 2003, όντας πια 51 ετών, με ένα Peugeot 206 WRC.
Έκτοτε, ο Vatanen ασχολήθηκε πιο ενεργά με την καριέρα του στην πολιτική, όντας Ευρωβουλευτής της Φινλανδίας και ύστερα της Γαλλίας για μια δεκαετία, καθώς επίσης διεκδίκησε και κατέλαβε τον προεδρικό θώκο της ομοσπονδίας της Εσθονίας, τον οποίο κατέχει μέχρι και σήμερα. Η γυναίκα του, Rita είναι μάνατζερ του παγκόσμιου πρωταθλητή, Sebastien Ogier.
Η τελευταία φορά που ο χαρισματικός Φινλανδός έκατσε στο bucket ενός αγωνιστικού αυτοκινήτου ήταν το 2008, όταν στον αγώνα που διοργανώθηκε στην μνήμη του Colin McRae, ο Vatanen επανένωσε τις δυνάμεις του με τον David Richards και συμμετείχαν μαζί με το Ford RS1800, με το οποίο κατέκτησαν τον μοναδικό τους παγκόσμιο τίτλο.
Σύνταξη κειμένου: Κωνσταντίνος Μπουράμας
Επισκεφθείτε το Garagistas για περισσότερα νέα από τον κόσμο της F1!